Tου Ευριπίδη Στυλιανίδη (τ.υπουργού Παιδείας)
Στο βιοτικό σύστημα του φυσικού περιβάλλοντος περιλαμβάνεται και ο άνθρωπος που εξαρτάται από αυτό. Εξαρτάται από τα φυτά και τα ζώα για την εξασφάλιση ποικίλων προϊόντων διατροφής και την παραγωγή πλήθους προϊόντων για την κάλυψη των καθημερινών του αναγκών. Εξαρτάται από τα ζώα και τα φυτά για την παραγωγή φαρμάκων, για την αναπαραγωγή των ειδών καθώς και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, για την εξασφάλιση της ισορροπίας του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα, που αποτελεί βασική αρχή για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας.
Στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής επανάστασης, ο ρόλος του σχολείου έχει γίνει σύνθετος και πολυδιάστατος: το σχολικό περιβάλλον δε λειτουργεί απλώς ως φορέας μετάδοσης γνώσεων και καλλιέργειας δεξιοτήτων, αλλά έχει επιφορτισθεί με πολλαπλούς ρόλους, όπως η διαμόρφωση και η βίωση από τους μαθητές και τις μαθήτριες σωστών στάσεων και συμπεριφορών για θέματα που σχετίζονται άμεσα με την κοινωνική ευημερία.
Ένα από αυτά τα μείζονος σημασίας ζητήματα είναι η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και την προστασία του, που τα τελευταία χρόνια απασχολεί όλο και περισσότερο τους διεθνείς φορείς και τις οργανώσεις, λόγω των διαστάσεων που έχει προσλάβει η οικολογική κρίση.
Απέναντι σε αυτή την περιβαλλοντική υποβάθμιση, κεντρικό ζητούμενο κατά την εκπαιδευτική διαδικασία είναι η αφύπνιση των νέων ανθρώπων, με επίκεντρο την καλλιέργεια μιας περιβαλλοντικής συνείδησης που περιλαμβάνει τις γνώσεις, τις στάσεις και τις αξίες που υπαγορεύουν μια υπεύθυνη και ευαισθητοποιημένη συμπεριφορά απέναντι στη φύση.
Το ΥΠ.Ε.Π.Θ. έχει μεριμνήσει προς αυτήν την κατεύθυνση με την κατάρτιση και την επεξεργασία μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Εκπαίδευση και την Αειφόρο Ανάπτυξη, η οποία πλαισιώνεται από ένα σύνολο εκπαιδευτικών δράσεων βιωματικού κυρίως περιεχομένου, για το περιβάλλον.
Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει την εμπλοκή των παιδιών σε μια σειρά δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως:
η πληροφόρηση για τη Συνθήκη του Κιότο,
η προώθηση της ανακύκλωσης σε συνεργασία με τους δήμους, στους οποίους ήδη γίνεται ανακύκλωση, αλλά και σε όσους προγραμματίζουν να ξεκινήσουν,
η δενδροφύτευση,
ο καθαρισμός των ακτών,
οι επισκέψεις σε βιομηχανίες που έχουν εφαρμόσει σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης και χρησιμοποιούν φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες,
οι συνεργασίες με τις Εθνικές Υπηρεσίες που εξειδικεύονται σε θέματα περιβάλλοντος (ΕΜΥ, Αστεροσκοπείο, Εθνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού κ.λπ.).
Προκειμένου να υλοποιηθεί ο συγκεκριμένος προγραμματισμός έχει καθιερωθεί πλέον μια σειρά εκπαιδευτικών δομών και θεσμών, που αποσκοπούν στη μετάδοση αυτής της γνώσης στους μαθητές και τις μαθήτριες, αλλά και στην ευαισθητοποίηση όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Έτσι, σε ολόκληρη τη χώρα πραγματοποιούνται με μεγάλη επιτυχία και αθρόα συμμετοχή των σχολείων Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΠΕ), μέσω των οποίων τα παιδιά ενημερώνονται, ευαισθητοποιούνται, προβληματίζονται, αλλά και εκφράζονται και δημιουργούν με πηγή έμπνευσης το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
Φορείς μετάδοσης αυτής της περιβαλλοντικής αγωγής είναι και τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ), των οποίων ο αριθμός ανέρχεται συνολικά σε 58 σε όλη την επικράτεια. Τα ΚΠΕ με τις ολοκληρωμένες υποδομές και τον εξοπλισμό που διαθέτουν, προσφέρουν στους νέους μας την πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως η συμμετοχή σε εγχώρια και διεθνή περιβαλλοντικά προγράμματα, η ενασχόληση με ποικίλα φυσιογνωστικά θέματα, η εκπόνηση ατομικών και συλλογικών εργασιών με ερέθισμα το περιβάλλον και η δυνατότητα επιστημονικών πειραμάτων.
Κατ' αυτόν τον τρόπο τα ΚΠΕ δημιουργούν μια φιλόξενη εστία περιβαλλοντικής αγωγής που επιτρέπει μια εποπτική και βιωματική προσέγγιση των περιβαλλοντικών θεμάτων, εξασφαλίζοντας την απαιτούμενη ενημέρωση.
Συνεχής είναι η επιμόρφωση των υπεύθυνων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, οι οποίοι συντονίζουν σε επίπεδο νομών την πραγματοποίηση των προγραμμάτων. Με συγχρηματοδότηοη ΥΠΕΠΘ και Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2007, η επιμόρφωση στελεχών της εκπαίδευσης και 11.000 περίπου εκπαιδευτικών Α/θμιας, Β/θμιας, Τεχνικής Εκπαίδευσης και Ειδικών Σχολείων μέσω 740 σεμιναρίων, με φορέα υλοποίησης το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.
Κεντρική θέση σε αυτήν την περιβαλλοντική «εκστρατεία» έχει η έννοια του εθελοντισμού, που αποκτά ευρύτερο περιεχόμενο και στόχο, εφόσον αποβλέπει τελικά στην παρώθηση των μαθητών και των μαθητριών να διευρύνουν το φάσμα των ενασχολήσεων τους και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος και να αναπτύξουν υπεύθυνες στάσεις ως ενεργά μέλη του, κοινωνικού συνόλου και συνειδητοποιημένοι πολίτες.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες και δράσεις αποδεικνύουν ότι το σχολείο στις μέρες μας δεν μπορεί να παραμείνει ένας «μονωμένος» και αποστειρωμένος χώρος, αδιάφορος και αποξενωμένος από το φυσικό, κοινωνικό και πολιτιστικό του περιβάλλον. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα περιόριζε δραστικά τη δυναμική του.
Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δομές, προκειμένου να διεγείρουμε την εγγενή ευαισθησία των νέων μας και να τους δώσουμε την ευκαιρία να την εξωτερικεύσουν και να τη διοχετεύσουν δημιουργικά. Γιατί, τελικά, από τη νέα γενιά εξαρτάται το μέλλον του πλανήτη μας.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην περιοδική έκδοση «Μέρισμα» (Οκτώβριος 2007) που εκδίδεται από το Forum «Αγορά Ιδεών».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου