ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Π.Ε.-ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΠΑΤΣΙΟΥ ΑΝΔΡΟΥ “Tο δέντρο”

Προσπαθώντας να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές μας απέναντι στα κρίσιμα ζητήματα του περιβάλλοντος, αποφασίσαμε να τα προσεγγίσουμε μέσα από τη μελέτη ενός βασικού στοιχείου της ενεργειακής πυραμίδας: του δέντρου. Η προσέγγιση αυτή ήταν διαθεματική συνδυάζοντας τομείς όπως την γεωγραφία,τη βιολογία, τη λαογραφία, την ιστορία,την ζωγραφική, τη λιγοτεχνία και τα μαθηματικά. Τα παιδιά μελέτησαν το δέντρο ως πηγή ζωής, πηγή έμπνευσης και πίστης και αντιλήφθηκαν τους άρρηκτους δεσμούς που δένουν τον άνθρωπο με αυτό. Στόχος ήταν να καταλάβουν την οικολογική και πολιτισμική αξία του δέντρου και κατ’ επέκταση του δάσους , τους κινδύνους που το απειλούν και τους τρόπους προστασίας του. Ξεκινώντας με αφετηρία το δέντρο, συζητήθηκαν θέματα όπως η ανακύκλωση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η κλιματική αλλαγή, η αποξήλωση και οι πυρκαγιές.

Μέθοδοι υλοποίησης

Τα παιδιά δραστηριοποιήθηκαν μέσα από σχέδια εργασίας που αναλάμβαναν σε ομάδες των 4 ατόμων. Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή αφισών, στην συλλογή και κατασκευή φυτολογίου, καθώς επίσης και στην κατασκευή του επιτραπέζιου παιχνιδιού.
Άλλες τεχνικές που εφαρμόστηκαν για να γνωρίσουν τα παιδιά και να νιώσουν την σημασία της φύσης ήταν:
- Μελέτη πεδίου
- Δραματοποίηση
- Παρατήρηση
- Βιωματικά παιχνίδια ( Ο ιστός της ζωής, ο κορμός του δέντρου )

Ενημέρωση

Κατά την διάρκεια των πρώτων μηνών τα παιδιά ήρθαν σ’ επαφή με το την δομή και τις λειτουργίες του δέντρου. Η προσπάθειά μας ήταν να προσεγγίσουμε δύσκολες και θεωρητικές έννοιες όπως η φωτοσύνθεση και η χρονολόγηση των δέντρων με έναν βιωματικό και άμεσο τρόπο. Γι αυτόν το λόγο χρησιμοποιήσαμε βιωματικά παιχνίδια, και πολυμέσα (online games). Η ενημέρωση συνεχίστηκε και εμπεδώθηκε στο πεδίο με εκδρομές που στόχο είχαν την παρατήρηση και την ταξινόμηση (φύλλων και δέντρων). Η παρατήρηση συνεχίστηκε με την δεντροφύτευση δέντρων ελιάς στον χώρο του σχολείου. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μπόρεσαν να χαρούν την δημιουργία ζωής και την προσφορά στη σχολική και τοπική κοινότητα, αφήνοντας πίσω τους κάτι για τις μελλοντικές γενιές.

Εφαρμογές

Μετά την ενημέρωση πάνω στα είδη, την δομή, τις λειτουργίες, την αξία και τους κινδύνους του δέντρου και του δάσους, τα παιδιά κατασκεύασαν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με το θέμα « Το δέντρο». Οι μαθητές κατασκεύασαν και διατύπωσαν τις ερωτήσεις του παιχνιδιού μόνοι τους, επαναλαμβάνοντας έτσι τις γνώσεις που απέκτησαν όλο το χρόνο, και στην συνέχεια διασκέδασαν παίζοντας μαζί με τους συμμαθητές τους και τους δασκάλους τους.

Καλλιτεχνικές δραστηριότητες – Συμμετοχές

Οι μαθητές έλαβαν μέρος σε φωτογραφικό διαγωνισμό του Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κυκλάδων με θέμα « Η χλωρίδα και η πανίδα του τόπου σου». Με αφορμή αυτό, πραγματοποιήσαμε εκδρομή στην περιοχή Παραπόρτι της Άνδρου, όπου τα παιδιά φωτογράφησαν δέντρα, λουλούδια και ζώα του νησιού τους.
Επισης οι μαθητές έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού με θέμα « Το δέντρο της ζωής σε τέσσερις εποχές» όπου εξέφρασαν τα συναισθήματά τους για το δέντρο μέσα από εικόνες και κείμενα.
Κατά την διάρκεια του προγράμματος οι μαθητές διάβασαν το παραμύθι του Σελ Σίλβερστάιν, « Το Δέντρο που Έδινε». Ύστερα από δική τους πρωτοβουλία οι μαθητές το δραματοποίησαν και το παρουσίασαν κατά την διάρκεια της τελικής εκδήλωσης-παρουσίασης του περιβαλλοντικού προγράμμματος.

Συμπεράσματα

Η υλοποίηση αυτού του προγράμματος είχε σημαντικά αποτελέσματα από γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική άποψη.
Πρώτον, τα παιδιά γνώρισαν καλύτερα το δέντρο και συνειδητοποίησαν την σχέση του με τον άνθρωπο καθώς επίσης και την έννοια του συστήματος και της αλληλεξάρτησης των οικοσυστημάτων. Δεύτερον, έγινε κατανοητή η ευθύνη που έχει ο άνθρωπος απέναντι στην φύση. Δόθηκε έμφαση στις ομοιότητες του ανθρώπου με το δέντρο ως βιολογικοί οργανισμοί και στη σχέση συνεργασίας ( όχι ανταγωνισμού) του ανθρώπου με τη φύση.
Επίσης, τα παιδιά ανέλαβαν δράση και πρωτοβουλίες, ανέπτυξαν την επικοινωνιακή τους ικανότητα και την ατμόσφαιρα συνεργασίας μεταξύ τους.
Τέλος, ασχολήθηκαν με θέματα που άπτονται της τοπικής και της ευρύτερης κοινωνίας, συνδέοντας την θεωρία με την πράξη και το σχολείο με την κοινότητα.



ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ( Καθηγήτρια Αγγλικής)

ΚΑΣΤΡΑΝΤΑΣ ΚΩΣΤΑΣ(Δάσκαλος)