ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Θελήσαμε να μάθουμε ποια άλλα ζώα απειλούνται. Για τον σκοπό αυτό, κι επειδή δεν ξέραμε ποια είναι αυτά τα ζώα, εκτός από την πολική αρκούδα που αναφερόταν στο DVD και την φώκια που είπαν τα παιδιά, μπήκαμε στο διαδίκτυο και βρήκαμε σχετικές ιστοσελίδες χρησιμοποιώντας τις μηχανές αναζήτησης. Από τις διάφορες ιστοσελίδες που επισκεφθήκαμε βρήκαμε πως τα ζώα που απειλούνται είναι αρκετά.
Καταλήξαμε να διαλέξουμε κάποια από αυτά: τις πολικές αρκούδες, τη χελώνα καρέτα-καρέτα, την τίγρης της Σιβηρίας, τον δαίμονα της Τασμανίας, την καφέ αρκούδα, τα δελφίνια, το πάντα, τον λύκο και την τίγρη. Αποθηκεύσαμε τα σχετικά αρχεία στον υπολογιστή διότι μας δίνουν πληροφορίες τις οποίες θα αναζητήσουμε αργότερα. Εκτυπώσαμε τις εικόνες αυτών των ζώων και φτιάξαμε έναν πίνακα με τις εικόνες και τα ονόματά τους. Σχολιάσαμε τα ζώα αυτά, ποια ξέρουμε, ποια μας κάνουν εντύπωση. Αναφέραμε πλάσματα που δεν ζουν πια στη γη (μαμούθ, δεινόσαυροι) καθώς και τους λόγους που εξαφανίστηκαν.
2. Φτιάξαμε παιχνίδι μνήμης με τα ζώα, το οποίο αποτελείται από ζεύγη καρτών με το ίδιο ζώο. Τα παιδιά καλούνται να βρουν τις δυο ίδιες κάρτες.
3. Βρήκαμε εικόνες των ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση και τα ταξινομήσαμε ανάλογα με το μέγεθος, το αν έχουν πολλά χρώματα ή είναι μονόχρωμα και με το αν βρίσκονται στην ξηρά, τον αέρα ή την θάλασσα.
4. Συζητήσαμε τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν αν αυτά τα ζώα εξαφανιστούν. Μιλήσαμε για την τροφική αλυσίδα και τις σχέσεις που δημιουργούνται στο εκάστοτε οικοσύστημα στο οποίο ζει το κάθε ζώο από αυτά που βρήκαμε πως κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Αναφέραμε ζωντανά παραδείγματα χωρών, όπως η Μεγάλη Βρετανία με την προσωρινή εξαφάνιση των ομάδων των αλεπούδων εξαιτίας του κυνηγιού της το οποίο ήταν μέρος της ψυχαγωγίας των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, που αντιμετώπισαν κάποια στιγμή προβλήματα λόγω εξαφάνισης ενός ζώου από την πανίδα του τόπου. Επειδή ζούμε σε μη αστική περιοχή και ως εκ τούτου τα παιδιά έχουν άμεση επαφή με την φύση και το περιβάλλον αναφέραμε πιθανά προβλήματα πιο οικεία σε αυτά. Για παράδειγμα είπαμε πως αν ξαφνικά εξαφανίζονταν όλες οι γάτες από το χωριό θα γεμίζαμε ποντίκια ή αν δεν υπήρχαν πια οι λαγοί (κάποιοι από τους γονείς των παιδιών ανήκουν στον κυνηγετικό σύλλογο του νησιού) τα γεράκια που ζουν στο νησί πιθανόν να έφευγαν μιας και οι λαγοί από τελούν βασική πηγή τροφής για αυτά.
5. Συζητήσαμε για την πολική αρκούδα: είπαμε που ζει, τι τρώει κι ότι κινδυνεύει πρώτον γιατί ο άνθρωπος την σκοτώνει για την γούνα της και δεύτερον γιατί η αύξηση της θερμοκρασίας λιώνει τους πάγους που είναι το φυσικό τους περιβάλλον.
6. Διαβάσαμε το παραμύθι «Ο Πολικός και η Μελένια», μια ιστορία που μιλάει για μια πολική και μια καφετιά αρκούδα.
7. Φτιάξαμε μάσκες-πολικές αρκούδες από χαρτόνι κάνσον μιας κι έχουμε μπει στο Τριώδιο και παίξαμε.
8. Με την ευκαιρία που παρουσιάστηκε για το λιώσιμο των πάγων κάναμε πειράματα για να δούμε πως μπορούμε να λιώσουμε ένα παγάκι και με ποιο τρόπο θα λιώσει ποιο γρήγορα. Οι ιδέες που προτάθηκαν ήταν: α) να το αφήσουμε απλά έξω από το ψυγείο, β) να το βγάλουμε στον ήλιο, γ) να το φυσάμε να λιώσει, δ) να το «ψήσουμε» σε κατσαρόλα και ε) να το αφήσουμε πάνω στο καλοριφέρ. Καταγράψαμε τις ιδέες σε έναν πίνακα κι αφού προχωρήσαμε στο πρακτικό μέρος του πειράματος καταγράψαμε τις παρατηρήσεις μας. Τα παιδιά κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα: α) το παγάκι έλιωσε πιο γρήγορα όταν το βάλαμε σε κατσαρολάκι και το βάλαμε στην φωτιά και β) ότι όσο και να το φυσάμε το παγάκι δεν λιώνει-τουλάχιστον όχι πιο γρήγορα απ’ ότι να το αφήσουμε απλά εκτός κατάψυξης.
9. Διαβάσαμε μια ιστορία με τίτλο «Μια φιλία μαγική». Η ιστορία έλεγε για μια μικρή πολική αρκούδα που έγινε φίλη με μια μικρή φώκια.
10. Προχωρήσαμε στο επόμενο ζώο που βρίσκεται στην λίστα μας, τον δαίμονα της Τασμανίας. Σχολιάσαμε εικόνες με δαίμονες της Τασμανίας, αν μας θυμίζουν κάποιο άλλο ζώο (γάτα, ποντίκι και αρκουδάκι μεταξύ άλλων). Συζητήσαμε για το όνομα που του έχει δώσει ο άνθρωπος και αν τελικά η συμπεριφορά του ζώου δικαιολογεί αυτή την ονομασία. Τέλος αναφερθήκαμε στην αιτία που πιθανόν να οδηγήσει στην εξαφάνισή τους.
Αυτή την φορά γνωρίσαμε ένα νέο παράγοντα που δεν έχει να κάνει με την κλιματική αλλαγή ή τον άνθρωπο καθώς, σύμφωνα με πηγές που αναζητήσαμε στο διαδίκτυο, βρήκαμε πως το συγκεκριμένο ζώο κινδυνεύει με εξαφάνιση τα τελευταία 2,5 χρόνια λόγω ασθένειας η οποία μοιραία τα εξαναγκάζει να πεθαίνουν από την πείνα.
11. Παρακολουθήσαμε γνωστά κινούμενα σχέδια με τον δαίμονα της Τασμανίας και μετά είπαμε εντυπώσεις και ζωγράφισε το κάθε παιδί το επεισόδιο που του άρεσε περισσότερο.
12. Παίξαμε παιχνίδι: όσο λέγαμε τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου ζώου, αναφερθήκαμε και στο όνομά του. Είπαμε ότι παρά το γεγονός ότι στην πραγματικότητα ο δαίμονας της Τασμανίας είναι ένα πολύ ήρεμο και ντροπαλό ζώο, ο άνθρωπος το ονόμασε έτσι επειδή κατά της διάρκεια του γεύματός του είναι εξαιρετικά επιθετικό αν νιώσει ότι κάποιον το πλησιάζει. Παίξαμε λοιπόν ένα παιχνίδι εμπνευσμένο από αυτή την συμπεριφορά: καθίσαμε σε κύκλο και κουλουριαστήκαμε παριστάνοντας τα ζώα όταν τρώνε. Ένα από τα παιδιά σηκώνεται όρθιο και περπατάει γύρω από τους υπόλοιπους διαλέγοντας ένα παιδί το οποίο και σκουντάει στην πλάτη. Τότε το παιδί αυτό πρέπει αμέσως να σηκωθεί και να προσπαθήσει να πιάσει το άλλο πριν το άλλο προλάβει να καθίσει στην θέση του. Αν καταφέρει να το πιάσει τότε πάλι το ίδιο παιδί προσπαθεί να «φάει το φαγητό των άλλων» ενώ αν προλάβει και καθίσει στη θέση του παιδιού που το κυνηγάει τότε του «τρώει το φαγητό» και στη θέση αυτού που προσπαθεί να φάει το φαγητό των άλλων μπαίνει το παιδί που δεν κατάφερε να πιάσει τον αντίπαλο.
13. Αναφερόμενοι ξανά στο παραμύθι «Ο Πολικός και η Μελένια» ξεκινήσαμε μια συζήτηση σχετικά με τις καφέ αρκούδες. Βρήκαμε πληροφορίες τόσο στο διαδίκτυο όσο και σε μια παιδική εγκυκλοπαίδεια που έχουμε, για το που ζει, τι της αρέσει να τρώει και γιατί πέφτει σε χειμερία νάρκη.
Τα παιδιά φάνηκαν να εντυπωσιάζονται με την χειμερία νάρκη (Γιώργος: «κυρία πως κοιμάται τόσο πολύ; Νυστάζει και κοιμάται;»). Συζητήσαμε επίσης ποιοι είναι οι βασικότεροι κίνδυνοι για την καφέ αρκούδα (κυνήγι, καταστροφή βιότοπων, άγνοια του τρόπου ζωής της και τα παλαιότερα χρόνια αιχμαλωσία από τον λεγόμενο «αρκουδιάρη»). Τα παιδιά όπως ήταν φυσικό ενδιαφέρθηκαν για τον αρκουδιάρη. Τόσο η λέξη όσο και το τι έκαναν τους φάνηκε περίεργο, οπότε αφιερώσαμε λίγο χρόνο ακόμα για να μιλήσουμε για τον «αρκουδιάρη».
14. Διαβάσαμε διάφορες ιστορίες, όπως τα «Η Χρυσομαλλούσα και οι 3 αρκούδες» και «Το λιοντάρι, η αρκούδα και η αλεπού». Στη συνέχεια σχολιάσαμε και ζωγραφίσαμε κάτι για τις ιστορίες.
15. Από την δεύτερη ιστορία βγήκε ένα παιχνίδι, το οποίο το πρότεινε ένα από τα παιδιά. Η ιστορία έλεγε πως κάποτε ήταν ένα λιοντάρι και μια αρκούδα και προσπαθούσαν να πάρουν ένα κομμάτι κρέας. Ήταν λοιπόν τόσο απορροφημένοι στην προσπάθειά τους να μην αφήσουν ο ένας τον άλλον να πάρει το κρέας που δεν κατάλαβαν καθόλου μια αλεπού, η οποία πλησίασε σιγά σιγά και τους άρπαξε το κομμάτι. Το παιδί πρότεινε λοιπόν, ένα από τα παιδιά να κάνει την αλεπού, ένα την αρκούδα κι ένα το λιοντάρι. Το κομμάτι κρέας ήταν μια μπάλα σε μια συγκεκριμένη θέση. Η αλεπού θα προσπαθούσε να πιάσει την μπάλα χωρίς φυσικά να την προλάβουν οι άλλοι δυο. Αν και στην αρχή μπερδεύτηκαν μέχρι να το συνηθίσουν, στη συνέχεια τους άρεσε και το έπαιζαν αρκετές φορές κυρίως στην αυλή όπου υπήρχε και αρκετός χώρος.
16. Είδαμε DVD κινουμένων παιδικών σχεδίων με τίτλο «Ο αδερφός μου ο αρκούδος». Στη συνέχεια συζητήσαμε και σχολιάσαμε την ταινία και ζωγραφίσαμε αυτό που μας έκανε περισσότερη εντύπωση από την ιστορία.
17. Φτιάξαμε αποκριάτικες μάσκες – αρκούδες από κάνσον και γκοφρέ.
18. Ένα άλλο παιχνίδι που παίξαμε ήταν το «Οι κυνηγοί και τα αρκουδάκια».
Δυο παιδιά έκαναν τους κυνηγούς και οι υπόλοιποι τα αρκουδάκια. Ο ένας κυνηγός κυνηγούσε τα αρκουδάκια και προσπαθούσε να τα πιάσει. Όσα τα έπιανε τα έβαζε σε ένα συγκεκριμένο χώρο, το κλουβί. Ο άλλος κυνηγός ήταν φύλακας στο κλουβί. Αν κάποιος από τα αρκουδάκια έβρισκε την ευκαιρία, πλησίαζε στο κλουβί κι απελευθέρωνε –με την λέξη «φύγετε!»- τα υπόλοιπα. Αν ο φύλακας έπιανε το συγκεκριμένο αρκουδάκι, έμπαινε κι αυτό στο κλουβί. Αν κανένα παιδί δεν κατάφερνε να σώσει τους υπόλοιπους, ο τελευταίος που έπιανε ο κυνηγός γινόταν εκείνος κυνηγός. Φύλακας γινόταν κάποιος που διάλεγε ο κυνηγός.
19. Το επόμενο ζώο με το οποίο ασχοληθήκαμε ήταν το δελφίνι. Συζητήσαμε για τα δελφίνια – ποια είδη υπάρχουν, ότι τους αρέσει να παίζουν, ότι είναι ιδιαιτέρως ευφυή ζώα σε σχέση με άλλα, ότι τους αρέσει να παραβγαίνουν στην ταχύτητα με σκάφη και πλοία. Αργότερα αναφερθήκαμε σε διάφορους μύθους σχετικά με τα δελφίνια τους οποίους θα αναλύσουμε στην διάρκεια του προγράμματος. Τέλος είπαμε για τους φυσικούς εχθρούς των δελφινιών και τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει στο γεγονός να θεωρούνται ζώα απειλούμενα με εξαφάνιση.
20. Είδαμε πίνακες ζωγραφικής με θέμα τα δελφίνια όπως των Σ. Λεονταρίδη, Χ. Τρύπα και Γ. Χατζηλοΐζου. Τους σχολιάσαμε, τι μας έκανε εντύπωση στον καθένα, πως τα έχουν ζωγραφίσει. Αυτό που έκανε περισσότερο εντύπωση στα παιδιά ήταν ο πίνακας του Λεονταρίδη που έμοιαζε να έχει ζωγραφίσει 2 πίνακες.
21. Στη συνέχεια γίναμε κι εμείς καλλιτέχνες και ζωγραφίσαμε δελφίνια με τέμπερες.
22. Ακούσαμε το τραγούδι «Δελφίνι – δελφινάκι» του Μάνου Λοΐζου και το χορέψαμε με αυτοσχέδιες χορευτικές κινήσεις.
23. Φτιάξαμε μόμπιλε με δελφίνια και θάλασσα από κάνσον χαρτόνι και τα διακοσμήσαμε με χρυσόσκονη.
24. Στην συνέχεια μιλήσαμε για ένα άλλο ζώο που απειλείται με εξαφάνιση, την αρκούδα πάντα.
Είπαμε που ζει, τι τρώει, ποιες είναι οι διαφορές που έχει από τα άλλα είδη αρκούδας και γιατί απειλείται με εξαφάνιση. Σταθήκαμε λίγο στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο είδος δεν μπορεί να ζήσει και να αναπαραχθεί στην αιχμαλωσία οπότε τονίσαμε ότι ο μόνος τρόπος να εμποδίζουμε την εξαφάνισή του είναι να σταματήσουμε να καταστρέφουμε τα δάση στα οποία ζει για να τα κάνουμε χωράφια και καλλιέργειες.
25. Φτιάξαμε panda από χαρτόνι κάνσον και τα διακοσμήσαμε στην τάξη.
26. Παρακολουθήσαμε ταινία κινουμένων σχεδίων με τίτλο “Kung fu panda”.
27. Παρατηρώντας το χρώμα που έχουν αυτά τα ζώα συζητήσαμε για το άσπρο και το μαύρο. Στη συνέχεια χωρίστηκαν τα παιδιά σε 3 ομάδες. Η κάθε ομάδα ανέλαβε να φτιάξει ένα κολλάζ. Η πρώτη έφτιαξε ένα κολλάζ από εικόνες περιοδικών με άσπρο μόνο χρώμα, η δεύτερη με μαύρο χρώμα μόνο και η Τρίτη με ασπρόμαυρα πράγματα. Τέλος ενώσαμε τις 3 εργασίες σε μια μεγάλη.
28. Ακούσαμε και χορέψαμε το «Κύλα Γιαουρτοποταμέ» από το CD «Εδώ Λιλιπούπολη» που μιλάει για το άσπρο χρώμα.
29. Παίξαμε το παιχνίδι «πετάει-πετάει» σε παραλλαγή: βρήκαμε αντικείμενα διαφόρων χρωμάτων από την τάξη και τα σκορπίσαμε στο πάτωμα στην παρεούλα. Μετά η μάνα ξεκινούσε το παιχνίδι λέγοντας «πετάει-πετάει……» κι έλεγε ένα αντικείμενο. Σκοπός του παιχνιδιού ήταν να ξεχωρίσουν τα παιδιά τα χρώματα και να σηκώνουν τα χέρια ους μόνο όταν η μάνα έλεγε ένα αντικείμενο που ήταν άσπρο ή μαύρο.
30. Ζωγραφίσαμε σε ασπρόμαυρο καμβά: πήραμε μαύρο κανσόν χαρτόνι και καλύψαμε την μισή επιφάνεια με λευκό. Στη συνέχεια σκέφτηκε ο καθένας τι θα ήθελε να ζωγραφίσει και στην συνέχεια το ζωγράφισε στο ασπρόμαυρο πια χαρτόνι χρησιμοποιώντας μαύρο μαρκαδόρο στην λευκή πλευρά και άσπρη κιμωλία στην μαύρη πλευρά.
31. Στην συνέχεια μιλήσαμε για τις τίγρεις, και τις λευκές.
Είπαμε που ζουν, σχολιάσαμε τα χρώματά τους και γιατί κάποιες είναι άσπρες, σε τι τις βοηθούν οι ρίγες, τι τρώνε, γιατί σημαδεύουν την περιοχή τους, αν επιτίθενται στον άνθρωπο και πότε και γιατί τελικά κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
32. Είδαμε έργα ζωγράφων που είχαν ζωγραφίσει τίγρεις και τα σχολιάσαμε. Στην συνέχεια ζωγραφίσαμε κι εμείς τίγρεις με τέμπερες και κάναμε «έκθεση ζωγραφικής», μιλώντας ο καθένας για το έργο του και στην συνέχεια ψήφισαν ποιο τους άρεσε περισσότερο.
33. Μιμηθήκαμε την φωνή της τίγρης. Μετά βάλαμε έντονη μουσική και φανταστήκαμε ότι είμαστε άγριες τίγρεις μέσα στο τροπικό δάσος. Κρυφτήκαμε πίσω από μεγάλα φύλλα δέντρων, βρυχηθήκαμε, κυνηγήσαμε άλλα ζώα για να φάμε, παλέψαμε σαν τίγρεις, παίξαμε σαν να είμαστε τα μικρά της.
34. Το επόμενο ζώο με το οποίο ξεκινήσαμε να ασχοληθούμε, και το οποίο θα αναλύσουμε, είναι ο λύκος. Η ενασχόληση με το συγκεκριμένο θέμα ξεκίνησε από ένα παραμύθι που διαβάσαμε λίγο πριν σχολάσουμε, «Τα 3 γουρουνάκια». Μόλις τελείωσε η ιστορία, και για όσο χρόνο μας απέμενε, συζητήσαμε και για την ιστορία και για τους λύκους. Είπαμε άλλα παραμύθια που ξέρουμε («Η κοκκινοσκουφίτσα», «Τα τρία μικρά λυκάκια», «Ο λύκος και τα 7 κατσικάκια»). Μέσα από την συζήτηση βγήκαν διάφορα συμπεράσματα τα οποία καταγράψαμε: (φώτο).
35. Την επόμενη μέρα που ήρθαμε στο σχολείο ξεκινήσαμε να δούμε ποια από αυτά που είπαμε χθες ισχύουν και ποια όχι. Ξεκινήσαμε με το ότι ο λύκος τρώει γουρούνια, κατσίκια και ανθρώπους. Συζητήσαμε για το ποια άλλα ζώα ζουν μαζί με τον λύκο στο δάσος. Τα παιδιά είπαν συγκεκριμένα: ελάφια, λαγοί, αλεπούδες, «άγρια ποντίκια», τυφλοπόντικες. Μετά τα ρώτησαν που μένουν τα γουρούνια, οι κατσίκες και οι άνθρωποι. Αφού απάντησαν τους έκανα την ερώτηση αν υπάρχει λόγος να φύγει ο λύκος από το δάσος που έχει τόσα ζώα για να φάει και να κατέβει στα χωριά για να φάει οικόσιτα ζώα κι ανθρώπους.
Εκείνα είπαν όχι, οπότε κατέληξαν μόνα τους στο συμπέρασμα ότι δεν τρώνε οικόσιτα ζώα και ότι «είναι κι αυτό μια ιστορία ψεύτικη όπως στα βιβλία» (το συγκεκριμένο παιδί εννοούσε τα παραμύθια που διαβάζουμε για τον λύκο). Έπειτα ρώτησα αν παρόλα αυτά υπάρχει η πιθανότητα ο λύκος να κατέβει στα χωριά και να κυνηγήσει οικόσιτα ζώα και ανθρώπους. Τα παιδιά είπαν πως θα το κάνει μόνο αν δε βρίσκει ζώα να φάει στο δάσος. Κι όταν τα ρώτησα πότε μπορεί να συμβεί αυτό εκείνα έδωσαν 3 βασικά απαντήσεις: 1. τα ζώα πέθαναν στο δάσος γιατί μπορεί εκείνο να κάηκε από φωτιά, 2. μπορεί να πέθαναν γιατί ήρθαν πολλοί κυνηγοί και τα σκότωσαν όλα, 3. τα ζώα δεν ζουν στο δάσος γιατί το έκοψαν οι άνθρωποι να φτιάξουν χωράφια (οι απαντήσεις που έδωσαν τα παιδιά έχουν ξανακουστεί όταν μιλούσαμε για τα άλλα ζώα). Έτσι καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο λύκος ίσως να φάει ζώα που ζουν μαζί με τον άνθρωπο σε περίπτωση που καταστραφεί το περιβάλλον του. Για το ότι μπορεί να φάει και ανθρώπους δεν το συζητήσαμε καν μιας και τα παιδιά πια ξέρουν πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει και πως η ιστορία με την κοκκινοσκουφίτσα είναι απλά ένα παραμύθι.
36. Μετά ξεκινήσαμε να μάθουμε αν τα βουβάλια και οι ρινόκεροι που είναι πιο μεγάλοι από τον λύκο, τον τρώνε. Ρώτησα τα παιδιά αν ξέρουν που μένει ο λύκος. Εκείνα είπαν ότι ζει στο δάσος κι ανοίξαμε μια παιδική εγκυκλοπαίδεια που έχουμε στο σχολείο για να το επιβεβαιώσουμε και μάθαμε ότι ο λύκος ζει στο ψυχρό δάσος, δηλαδή σε ένα δάσος που κάνει πολύ-πολύ κρύο, όπως είπε κι ένα παιδί. Μετά τα ρώτησα αν ξέρουν που ζουν ο ρινόκερος και το βουβάλι. Οι ιδέες που έπεσαν ήταν πολλές: 1. στο δάσος, 2. στη ζούγκλα και 3. στην θάλασσα (το συγκεκριμένο παιδί μπερδεύτηκε με τον ιπποπόταμο που ξέρει ότι του αρέσει να κολυμπάει). Ανοίξαμε και πάλι την εγκυκλοπαίδεια για να μάθουμε τελικά πως αυτά τα 2 ζώα ζουν στην σαβάνα, ένα μέρος που έχει πολύ μεγάλες διαφορές από το ψυχρό δάσος που ζει ο λύκος.
Οπότε τα παιδιά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δε γίνεται να τον τρώνε γιατί δε μένουν μαζί. Εκείνη την στιγμή ένα από τα παιδιά είπε πως η αρκούδα που είναι πιο μεγάλη από τον λύκο μπορεί να τον φάει γιατί κι εκείνη ζει στο δάσος. Εκεί τους υπενθύμισα τι τρώει η αρκούδα (φρούτα του δάσους, βολβούς, μανιτάρια, μέλι κι ενίοτε μικρά θηλαστικά, μυρμήγκια και σολομούς). Μετά ψάξαμε να μάθουμε αν όντως κάποιο ζώο τρώει τον λύκο και μάθαμε πως κανένα ζώο δεν είναι εχθρός του λύκου παρά μόνο ο άνθρωπος που τον κυνηγά.
37. Αυτό μας οδήγησε στο επόμενο κομμάτι, στο αν ο κυνηγός τον κυνηγά γιατί είναι κακός (ο λύκος). Μέσα από αυτά που είπαμε μέχρι στιγμής και με την βοήθεια πάλι της εγκυκλοπαίδειας – που μας κατατόπιζε για τον τρόπο ζωής του – καταλήξαμε στο ότι ο λύκος δεν είναι κακός, αντίθετα είναι πολύ καλός σαν οικογενειάρχης, είναι κοινωνικό ζώο γιατί ζει σε ομάδες κι ότι μπερδεύουμε το ότι είναι κακός με το ότι κυνηγάει άλλα ζώα για να φάει «και φαίνονται τα δόντια του γι’ αυτό νομίζουμε πως είναι κακός». Άρα γιατί ο κυνηγός τον σκοτώνει αφού δεν είναι κακός; Τα παιδιά είχαν διάφορες προτάσεις μεταξύ των οποίων: 1. γιατί μερικές φορές που δεν βρίσκει τι να φάει πάει στα λιβάδια και τρώει πρόβατα που τρώνε εκεί, 2. για να πάρει το τρίχωμά του και να φτιάξει παλτό, 3. γιατί νομίζει ότι είναι κακός. Επίσης τους είπα ότι οι κυνηγοί συνηθίζουν να σκοτώνουν τους λύκους όχι μόνο για την γούνα τους αλλά και για χόμπι.
38. Αφού λοιπόν εξετάσαμε αν οι αρχικές προτάσεις των παιδιών είναι αληθινές ή όχι (βλέπε φωτό), αρχίσαμε να λέμε τι άλλο θα θέλαμε να μάθουμε για τον λύκο. Φωτο
39. Παίξαμε το παλιό παιχνίδι «Λύκε-λύκε είσ’ εδώ;»
40. Ζωγραφίσαμε λύκους.
41. Προκειμένου να δούμε αν είναι κακοί ή καλοί ρώτησα τα παιδιά που το ξέρουν ότι είναι κακοί.
Όταν εκείνα μου απάντησαν ότι είναι κακοί γιατί το λένε τα παραμύθια, αποφασίσαμε να βρούμε όλα τα παραμύθια με λύκους που είχαμε στο νηπιαγωγείο και να τα διαβάσουμε, για να διαπιστώσουμε αν όντως είναι έτσι. (φωτο)
42. Το πρώτο παραμύθι που διαβάσαμε ήταν φυσικά «Τα τρία μικρά λυκάκια». Άλλα παραμύθια που διαβάσαμε ήταν τα «Ο λύκος και τα εφτά κατσικάκια», «Τα τρία γουρουνάκια», «Ένας πολύ γλυκός λύκος», «Η Κοκκινοσκουφίτσα», «Ο ψεύτης βοσκός», «Ο λύκος και η γιαγιά».
43. Αφού διαβάσαμε αυτές τις ιστορίες λέγαμε μόλις τέλειωνε η καθεμιά αν ο λύκος ήταν κακός ή καλός. Το συμπέρασμα που κατέληξαν τα παιδιά ήταν πως σε άλλες ιστορίες ήταν καλός και σε άλλες κακός. Χωρίσαμε τα παραμύθια σε αυτά που τον παρουσιάζουν σαν κακό και σε αυτά που τον παρουσιάζουν σαν καλό. Καταλήξαμε σε δυο συμπεράσματα: 1. ότι μερικές φορές είναι καλός και μερικές φορές κακός, 2. δεν ξέρουμε γιατί αυτά ήταν παραμύθια και δεν λένε την αλήθεια.
44. Αναλύοντας το πρώτο συμπέρασμα, με την βοήθεια εγκυκλοπαίδειας συζητήσαμε πότε είναι «κακός» και πότε «καλός». Είδαμε λοιπόν ότι ο λύκος είναι ένα κοινωνικό ζώο, που ζει σε μεγάλες ομάδες μαζί με άλλους λύκους, ότι έχουν αρχηγό, ότι έχουν ταίρι κι ότι φροντίζουν τα μικρά τους. Αυτά αποτελούσαν χαρακτηριστικά του «καλού λύκου». Μετά μάθαμε πως όταν κάποιος άνθρωπος ή ζώο απειλεί την ζωή των μικρών λύκων ή όταν ένας λύκος ξένος εισβάλλει στον κοπάδι τους τότε αγριεύει και γίνεται επικίνδυνος. Αυτά αποτελούσαν τα χαρακτηριστικά του «κακού λύκου». Έτσι λοιπόν είδαμε πως κατά βάση ο λύκος είναι ένα «κανονικό» - όπως είπαν τα παιδιά – ζώο και πως μερικές φορές αγριεύει όταν απειλείται η ζωή του και τα μικρά του. Επίσης ξεχωρίσαμε τις έννοιες «κακός» και «άγριος». Άρα ο λύκος δεν είναι ένα κακό ζώο απλά επιτίθεται όταν απειλείται.
45. Καταπιαστήκαμε αργότερα με το άλλο συμπέρασμα, ότι δηλαδή όλα αυτά είναι ψέμματα επειδή τα λένε στα παραμύθια. Ξεκινήσαμε λοιπόν να συζητάμε αν είναι σωστό επειδή τα παραμύθια λένε πως οι λύκοι είναι κακοί ή τρώνε ανθρώπους, οι άνθρωποι να τα πιστεύουν και να κυνηγούν τους λύκους. Είπαμε διάφορα παραδείγματα για να γίνει κατανοητό, όπως: αν τα παραμύθια έλεγαν ότι τα κατσίκια ήταν κακά και έτρωγαν ανθρώπους θα το πιστεύαμε; Ή αν τα παραμύθια έλεγαν ότι οι βάτραχοι έχουν 2 πόδια και φτερά θα το πιστεύαμε πάλι;
46. Αναζητήσαμε παραμύθια στα οποία ανατρέπεται η εικόνα του κακού λύκου και κατά την διάρκεια του προγράμματος διαβάσαμε τα «Ένας πολύ γλυκός λύκος», «Τα τρία μικρά λυκάκια» και «Ο καλόκαρδος λύκος». Σχολιάσαμε τις ιστορίες, βρήκαμε που είναι οι διαφορές με τα κλασσικά παραμύθια για τον λύκο και δραματοποιήσαμε τα παραμύθια «Τα τρία μικρά λυκάκια» και «Ένας πολύ γλυκός λύκος».
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τόσο κατά την διάρκεια (11/1 – 23/3) όσο και στο τέλος του που έγινε μια συζήτηση με τα παιδιά, φάνηκε πως τράβηξε το ενδιαφέρον τους. Είναι λογικό κάτι τέτοιο από την στιγμή που το θέμα μας ήταν τα ζώα, αφού τα παιδιά πάντα έχουν μια περιέργεια για τα ζώα κι έλκονται από αυτά.
Όσον αφορά στο θέμα της ενημέρωσης σχετικά με την απειλή που δέχονται κάποια είδη ζώων, σε κάποια ήταν ενημερωμένα (π.χ. το δελφίνι) ενώ σε κάποια άλλα όχι. Εμείς συζητήσαμε κι αναλύσαμε τόσο αυτά που ήδη γνωρίζαμε όσο και τα άγνωστα κομμάτια. Μέσα από αυτή την διαδικασία τα παιδιά κατανόησαν την σημαντικότητα όλων των ειδών στη λειτουργία των διαφόρων οικοσυστημάτων και πως όλα στη ζωή είναι μια αλυσίδα που αν κάποιος από τους κρίκους σπάσει τότε επηρεάζεται όλη η λειτουργία της.
Όσον αφορά τους λύκους, που ήταν και ο τελικός σταθμός του προγράμματός μας, τα παιδιά έβγαλαν τόσο αβίαστα το υλικό που επεξεργαστήκαμε που πραγματική η τελευταία χρονική περίοδος τους προγράμματος κύλησε χωρίς να το καταλάβουμε. Τόσο οι στερεότυπες συμπεριφορές του λύκου όσο και τα νέα συμπεράσματα βγήκαν πολύ εύκολα. Τα παιδιά κατανόησαν τελικά τι σημαίνει κακός λύκος. Στην ουσία κατανόησαν την διαφορά του «κακός» και του «άγριος» κι ότι αυτός που είναι άγριος δεν είναι και κακός.
Η συμμετοχή των παιδιών ήταν καλή και θα έλεγα ισόποση από όλη την ομάδα. Η συνεργασία τους επίσης ήταν καλή καθώς μέσα από την συζήτηση και τις διάφορες δραστηριότητες έμαθαν να δουλεύουν σαν σύνολο, πρώτα σε μικρές ομάδες, αργότερα σε δυο μεγάλες και στο τέλος σαν μια ομάδα. Επίσης, μέσα από τα διάφορα παιχνίδια τα παιδιά ψυγαγωγήθηκαν και διασκέδασαν.
Προσωπικά σαν εκπαιδευτικός έμεινα ευχαριστημένη τόσο με την συμμετοχή, την συνεργασία και την διάθεση των παιδιών όσο και με τη δουλειά που βγήκε από τα παιδιά και το επίπεδο της γνώσης στο οποίο έφτασαν, παρόλο που το οπτικοακουστικό υλικό ήταν φτωχό καθώς δεν ήταν δυνατό να εξοπλιστούμε με διάφορα βιβλία γνώσεων ή παραμύθια σχετικά με το θέμα, λόγω της πολύ χαμηλής χρηματοδότησης των προγραμμάτων φέτος.
Υπεύθυνη Νηπιαγωγός: Κοτσικόνα Ευμορφία Μαρία
Παιδιά
Νήπια: Μίλτσοβ Άσια
Μίλτσοβ Χριστίνα
Σάμιος Κωνσταντίνος
Σιφναίος Μιχάλης
Σκανδάλη Ραφαέλα
Τσιγώνια Μαρία
Χανιώτης Γαβριήλ
Προνήπια: Παντελαίος-Μπουά Αμελίνα
Τρίχας Γιώργος
Χανιώτης Λευτέρης
Χανιώτης Σταμάτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου